Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu

Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu

Katedra wrocławska położona jest w najstarszej dzielnicy miasta, na Ostrowie Tumskim. Pierwsza murowana świątynia została tu wzniesiona w latach 80-tych X w., i po utworzeniu biskupstwa wrocławskiego w 1000 r. pełniła funkcję pierwszej katedry. Na jej miejscu Bolesław Chrobry wzniósł na początku XI w. katedrę, która została zniszczona w czasie reakcji pogańskiej i najazdu czeskiego w latach 1037-38.

Wrocławska katedra to okazała gotycka bazylika, której długość wynosi 100 m, zaś szerokość 44,6 m. Złożona jest z trójnawowego, sześcioprzęsłowego chóru, otoczonego prostokątnym obejściem, z dwiema wieżami wzniesionymi we wschodnich narożnikach oraz z szcześcioprzęsłowego korpusu z dwiema wieżami od zachodu. Katedra na zewnątrz otoczona jest licznymi kaplicami i kruchtami, które wznoszono do XIV do XVIII w.

Nawy główne chóru i korpusu, nakryte są dachami dwuspadowymi, zaś nawy boczne z kaplicami nakrywają dachy pulpitowe. Ponad dachami naw bocznych rozpięte są łuki oporowe, które wzmacniają konstrukcję świątyni. Elewacje zewnętrzne opięte są uskokowymi przyporami. Wieże zachodnie są czworoboczne, także opięte przyporami, nakryte ostrosłupowymi hełmami. W kruchtach od zachodu, północy i południa mieszczą się uskokowe portale kamienne, bogato profilowane. Wyróżnia się kruchta zachodnia, otwarta szeroką arkadą z ażurową dekoracją maswerkową, ujętą rzeźbami świętych umieszczonych pod baldachimowymi zwieńczeniami.

Wewnątrz nawy prezbiterium nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, wspartymi na służkach, spływających na konsole w środkowej nawie prezbiterium oraz sprowadzonych do posadzki w nawach bocznych. Wnętrze prezbiterium oświetlają duże trójdzielne okna z maswerkami, i jedno czterodzielne okno wschodnie. Środkową nawę korpusu nakrywa sklepienie kolebkowe, zaś nawy boczne nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Przylegająca od wschodu gotycka kaplica Mariacka, nakryta jest sklepieniem trójodporowym i krzyżowo-żebrowym. Pozostałe gotyckie kaplice nakrywają sklepienia krzyżowo-żebrowe, gwiaździste i sieciowe. W 1945 r. przepadła znaczna część zabytkowego wyposażenia wnętrza, dlatego dziś katedrę wypełniają także zabytki pochodzące z innych śląskich kościołów.

Ołtarz główny stanowi późnogotycki tryptyk z 1522 r., ze sceną Zaśnięcia NMP w polu środkowym, pochodzący ze zniszczonego kościoła w Lubinie. Przy końcu nawy głównej ustawione są dwa barokowe ołtarze z XVII w., w jednym z nich znajduje się płaskorzeźbiona scena Męczeństwa św. Wincentego, wykonana w 1614 r. przez Adriena de Vries. Późnobarokowa ambona z 1725 r. ozdobiona jest alabastrowymi rzeźbami Johanna Georga Urbansky”ego. Barokowe stalle z połowy XVII w. ustawione w prezbiterium, zostały przeniesione z kościoła św. Wincentego we Wrocławiu.

Katedra wrocławska kryje w sobie liczne zabytki sztuki sepulkralnej. Do najciekawszych należą nagrobki umieszczone w kaplicy Mariackiej, są to: gotycki pomnik nagrobny biskupa Przecława z Pogorzeli (zm. 1376), z leżącą na tumbie postacią zmarłego, oraz płyta nagrobna biskupa Jana Rotha (zm. 1505), z płaskorzeźbioną postacią zmarłego w stroju pontyfikalnym, wykonana w 1503 r. przez Petera Vischera St. w Norymberdze. Warty uwagi jest też wykonany w 1537 r. renesansowy leżący posąg biskupa Jana Thurzona (zm. 1520), ułożony na późniejszej tumbie w kaplicy św. Jana Chrzciciela. Interesującym obiektem są też organy, które pierwotnie znajdowały się we wrocławskiej Hali Ludowej.

Wykorzystano fragment:
J.Pilch, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

Wszystkie pola:

array(19) { ["key_words"]=> string(0) "" ["meta_title"]=> string(85) "Wrocław - zabytki sakralne - Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu - Veturo.pl" ["meta_desc"]=> string(216) "Katedra wrocławska położona jest w najstarszej dzielnicy miasta, na Ostrowie Tumskim. Pierwsza murowana świątynia została tu wzniesiona w latach 80-tych X w., i po utworzeniu biskupstwa wrocławskiego w 1000 r." ["watermark"]=> string(0) "" ["interesting_places"]=> string(0) "" ["author"]=> string(12) "mat. prasowe" ["latlng"]=> array(3) { ["address"]=> string(0) "" ["lat"]=> float(51.11416990629339807128417305648326873779296875) ["lng"]=> float(17.0466345524989009163618902675807476043701171875) } ["highlight_search"]=> bool(false) ["is_news"]=> bool(false) ["is_home_page_title"]=> bool(false) ["is_poradnik"]=> bool(false) ["is_sprzet"]=> bool(false) ["is_outwear"]=> bool(false) ["use_video"]=> bool(false) ["video"]=> string(0) "" ["show_map"]=> bool(true) ["country"]=> string(3) "POL" ["meta_key"]=> string(0) "" ["home-visible"]=> bool(false) }

key_words:

meta_title: Wrocław - zabytki sakralne - Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu - Veturo.pl

meta_keys:

meta_desc: Katedra wrocławska położona jest w najstarszej dzielnicy miasta, na Ostrowie Tumskim. Pierwsza murowana świątynia została tu wzniesiona w latach 80-tych X w., i po utworzeniu biskupstwa wrocławskiego w 1000 r.

watermark:

interesting_places:

author: mat. prasowe

latlng: Array

highlight_search:

is_news:

is_home_page_title:

is_poradnik:

is_sprzet:

is_outwear:

use_video:

video:

show_map: 1

Pola do umieszczenia w nagłówku

meta_title: Wrocław - zabytki sakralne - Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu - Veturo.pl

meta_keys:

meta_desc: Katedra wrocławska położona jest w najstarszej dzielnicy miasta, na Ostrowie Tumskim. Pierwsza murowana świątynia została tu wzniesiona w latach 80-tych X w., i po utworzeniu biskupstwa wrocławskiego w 1000 r.

Pola do umieszczenia w treści

watermark:

watermark:

author: mat. prasowe

meta_desc: Katedra wrocławska położona jest w najstarszej dzielnicy miasta, na Ostrowie Tumskim. Pierwsza murowana świątynia została tu wzniesiona w latach 80-tych X w., i po utworzeniu biskupstwa wrocławskiego w 1000 r.