Zamek Książ – atrakcje turystyczne

Trzeci największy zamek w Polsce znajduje się obok Wałbrzycha, ponad 70 kilometrów od stolicy Dolnego Śląska. Książ jest jednym z obiektów Szlaku Zamków Piastowskich i położony jest w Książańskim Parku Krajobrazowym. Wybudowany na skale dumnie wznosi się ponad okolicą. Dzięki temu, wchodząc na wieżę można podziwiać malowniczą panoramę, m.in. Góry Sowie oraz Ślężę. O ogromie zamku świadczy chociażby ilość pokoi – we wnętrzach jest ok. 400 pomieszczeń. Niewielka ich część jest wykorzystywana – większość z nich służy jako obiekt hotelowy, pozostałe są przeznaczone dla zwiedzających.

Historia Zamku Książ

Pierwsza udokumentowana wzmianka o zamku Fürstenstein (Książęcy kamień) pochodzi z końca XIII wieku, kiedy to przebudowano warownię na zamek obronny na polecenie księcia świdnickiego Bolka I Surowego. W kolejnych wiekach Książ zmieniał dość często swoich właścicieli, aż do 1509 roku, kiedy został sprzedany Konradowi I von Hochberg. Zamek pozostał w rękach rodu aż do 1941 roku. Przez cztery stulecia Książ był kilkakrotnie niszczony, odbudowywany i przebudowywany. Po raz ostatni zamek przerobiono w 1907 roku. Zamek należał wtedy do Jana Henryka XV i jego żony zwanej księżną Daisy. Ich związek był głośny (księżna była barwną postacią) i głośno się też rozpadł, bo Daisy nie była szczęśliwa. Brakowało jej ciepła, jakie znała z domu rodzinnego, a które nie było powszechne wśród rodu Hochbergów. Według legendy to nieszczęście przyniósł księżnej sznur pereł podarowany jej przez męża w podróży poślubnej.

Najcenniejsza perła w sznurze została przeklęta przez nurka, który przypłacił jej zdobycie życiem. Po I Wojnie Światowej małżonek wyprowadził się, a Daisy została na zamku sama. W 1941 roku została z niego eksmitowana przez Hitlerowców, którzy skonfiskowali dobra i osadzili w rezydencji wrocławską Dyrekcję Kolei Państwowych, a później zrobili we wnętrzach archiwum Królewskiej Biblioteki Pruskiej z Berlina. Dwa lata potem militarna organizacja „Todt” zniszczyła zamkowe dekoracje chcąc uzyskać koszarowy charakter budowli. Według źródeł Książ miał się stać kwaterą Hitlera i być częścią projektu Riese realizowanego w Górach Sowich. Pod zamkiem kopano tunele łączące się z podziemnymi korytarzami w zboczach Włodarza, Osówki i Ostrej. Razem miały tworzyć ogromne podziemne miasto, ale naziści nie zdążyli skończyć prac. Nieznane przeznaczenie podziemi zamku wciąż budzi wiele emocji. Niestety, nie tylko Niemcy przyczynili się do zniszczeń Książa. Po wojnie w zamku stacjonowały wojska radzieckie, dewastując go doszczętnie. Do 1956 roku Książ straszył pustotą i niszczał. Szczęśliwie zainteresował się nim konserwator zabytków i rozpoczęły się prace renowacyjne. Obecnie zamek należy do gminy Wałbrzych, a zarządza nim przedsiębiorstwo Zamek Książ.

Zwiedzanie Zamku Książ

Książ można zwiedzać indywidualnie lub z przewodnikiem. Wybierając pierwszą możliwość, po zamku turystę prowadzą ścieżki i tablice z informacjami. Oprócz części sal zamkowych można zajrzeć na tarasy (tylko od kwietnia do września), do palmiarni oraz stajni zamkowych i skorzystać z oferty przejażdżki konnej. Zwiedzanie z przewodnikiem daje jednak większe możliwości: niedostępne dla indywidualnych turystów sale zamkowe i wejście na wieżę. Co godzinę zbiera się grupa na trasę „Od Piastów do tajemnic II Wojny Światowej”, gdzie dodatkowo można zobaczyć tunel i pomieszczenia przerabiane w ramach projektu „Riese”. Dla grup zorganizowanych istnieją jeszcze dwie kolejne trasy: „Książ Barokowy” oraz „Trasa szlakiem Daisy”. Warto śledzić stronę internetową zamku, bo czasem organizowane są specjalne trasy, jak np. nocne zwiedzanie „Z duszą… na ramieniu”.

Zamek jest atrakcyjny przez cały rok, ale najlepiej przyjechać wiosną lub latem, kiedy jest ciepło i można pospacerować po tarasach. Wprawdzie w ciepłej porze jest większy tłok, ale wynagradza to pogoda i ciekawe wydarzenia, jak majowy Festiwal Kwiatów i Sztuki czy wrześniowy Międzynarodowy Festiwal Kameralistyki Ensemble im. Księżnej Daisy.