Wawel – Zamek Królewski w Krakowie

Zamek Królewski

Najważniejszy zabytek miasta i jedna z najcenniejszych atrakcji Polski, rozpoznawalna na świecie. Króluje na Wzgórzu Wawelskim i góruje nad miastem. Niegdyś – w latach, kiedy Kraków był stolicą kraju – główna rezydencja władców państwa i cel Drogi Królewskiej. Początki samej budowli sięgają połowy XI wieku, kiedy w tym miejscu stało tzw. palatium – kamienny, wczesnoromański budynek. Jego pozostałości można doszukać się w północnym skrzydle zamku. Siedziba z czasem została rozbudowana. Znacznie zmieniła swój kształt zwłaszcza za sprawą króla Władysława Łokietka i jego syna, Kazimierza Wielkiego, który przekształcił ją w gotycką rezydencję z prawdziwego zdarzenia. Kolejni władcy przebudowywali ją zgodnie z obowiązującymi stylami i modami. Około 1504 roku Aleksander Jagiellończyk postanowił nadać jej renesansowy kształt, będący dziełem artystów z Niemiec i Włoch: architekta Eberharda oraz rzeźbiarza i architekta Franciszka Florentczyka. W latach późniejszych pracami kierowali: mistrz Benedykt, Bartłomiej Berrecci – który stworzył także kaplicę Zygmuntowską – Mikołaj Castigilione i Mateusz Włoch. Następnie, Zygmunt III Waza odnowił skrzydło północne – spalone podczas pożaru –  w stylu wczesnobarokowym. Od początków XVII wieku władcy nie spędzali już w zamku wiele czasu, przybywając tylko na huczne uroczystości: śluby, koronacje i pogrzeby. Budowla zachowała kształt renesansowy do dziś. Stanowiła przykład budownictwa i zdobnictwa, którego nie znano w Polsce i którym zachwycano się jeszcze daleko poza jej granicami. Zniszczona podczas pożaru w 1702 roku oraz późniejszym, trwającym od 1796-1911 zajęciu jej przez Austriaków, nie odzyskała już dawnej świetności. Mimo tego, nadal pozostaje jednym z najpiękniejszych zabytków w kraju. Wnętrza zajmuje muzeum, podzielone na kilka ekspozycji stałych i przestrzenią wyznaczoną na wystawy czasowe. Zwiedzającym udostępnione są: Reprezentacyjne Komnaty Królewskie, Prywatne Apartamenty Królewskie, Skarbiec Koronny i Zbrojownia oraz kolekcje: Sztuka Wschodu i Wawel Zaginiony. Wybrać można się także na spacer trasami sezonowymi: Smocza Jama, Baszta Sandomierska, Dzieje Wzgórza Wawelskiego.

Kto pokonał Smoka Wawelskiego?

Wybierając się na Wzgórze Wawelskie oczywiście powinniśmy poznać podstawowe fakty, ale jego historia nie potoczyłaby się pewnie tak samo i nie utkwiła w naszej pamięci, gdyby nie legenda o smoku. Od wielu, wielu lat mówi się, ze mieszkał on w jamie u podnóża Wawelu. Słyszano o nim już w XII wieku. Na dowód mamy przekaz Wincentego Kadłubka, który opowiada o rządach króla Kraka i tajemniczym potworze, nazywanym „całożercą”. Smok musiał co tydzień otrzymywać ofiary z bydła, bo inaczej pozjadałby mieszkańców Krakowa. Nikt nie mógł go pokonać, nawet dzielni synowie króla, Krak i Lech. Skoro więc walka wręcz nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, wymyślili oni podstęp i przygotowane na obiad cielę wypchali siarką. Śmierć smoka nie zakończyła jednak pasma problemów króla. Książęta pokłócili się o to, kto zasługuje na hołd za zabicie potwora. Doszło do tego, ze jeden zabił swojego brata. Tajemnicę tę odkryto dopiero wtedy, gdy morderca został królem. Karą za zabójstwo było wygnanie z kraju. Nieco inaczej historię smoka streszcza Jan Długosz. W jego kronice to właśnie król poskromił potwora. Istnieje także wersja Marcina Bielskiego, zapisana w XV wieku. Zgodnie z jego podaniem smoka zabił dzielny szewc Skuba. Dziś Kraków dumny jest ze swojej legendy. Na każdym kroku możemy spotkać wizerunek smoka, który po latach jakby złagodniał, stając się symbolem miasta. Na jego pamiątkę w 1972 roku ustawiono pomnik u podnóża Wzgórza Wawelskiego.