Dąb Bartek

Dąb Bartek – ciekawostki

Dąb Bartek to bez wątpienia najbardziej znane drzewo w Polsce. Warto się pospieszyć, żeby sprawdzić, czy jeszcze stoi.

Bartek to dąb. Dodajmy dla uściślenia – dąb szypułkowy (Quercus robur). W roku 1954 uznany został za pomnik przyrody i objęty szczególnąa ochroną. Ale już w latach 20. ubiegłego wieku obumarłe fragmenty pnia wnętrza drzewa zabezpieczono betonowymi plombami. Dla ochrony drzewa postawiono także podpory teleskopowe i zamontowano instalację odgromową. Niestety próchnienie pnia stanowi nadal bardzo poważny problem dla faktu istnienia Bartka, który już i tak poważnie ucierpiał w wyniku pożaru w roku 1906, oraz uderzenia pioruna w roku 1991. Piorun poważnie uszkodził wtedy jeden z konarów drzewa i spowodował zapalenie się pnia.

Z tym drzewem związanych jest wiele legend. O jednej z nich już wspominałem – zasadził go Bolesław Chrobry i odpoczywał w jego cieniu. Już na pierwszy rzut oka, nawet bez badań dendrologicznych widać, że ta opowieść jest mało wiarygodna. Inna legenda głosi, że w jego pniu Jan III Sobieski i królowa Marysieńka ukryli skarb wielkiej wartości, ale co to by mogło być – przypowieść nie precyzuje, a sprawdzić nie bardzo jest jak.

Wiadomo za to na pewno (bo to akurat widać dość wyraźnie), że na pniu Bartka, od strony południowo-wschodniej zawieszone są dwie figury ukrzyżowanego Chrystusa, odlane prawdopodobnie w miejscowych fabrykach żelaza. Na jednej z figur widoczny jest rok 1853. Według ustnych przekazów, miały one być umieszczone na pamiątkę powieszenia na Bartku dwóch oficerów powstańczych z powstania styczniowego. Według innej wersji podania, odlew miał być zawieszony na pamiątkę zwycięstwa Sobieskiego pod Wiedniem, a drugi został umieszczony na Bartku na pamiątkę wygaśnięcia epidemii cholery w 1853 r.

A teraz będzie ciekawostka – być może Bartek będzie miał potomstwo… Na początku kwietnia roku 2014 z dębu Bartek pobrano dziesięć półtorametrowych zdrewniałych pędów. Materiał został pobrany jeszcze przez sezonem wegetacyjnym, a jak zapewniają naukowcy – zabieg ten nie wpłynie negatywnie na stan zdrowotny i wzrost dębu. Jak tłumaczy dr Paweł Chmielarz z Instytutu Dendrologii PAN, który kieruje projektem, pobrane pędy stały się materiałem wyjściowym do wyprowadzenia pędów zielnych w kulturach in vitro. Potem będą one ukorzenione. Według naukowca proces nie jest łatwy, z powodu obniżonej dynamiki wzrostu materiału pobranego ze starych drzew.

W drugim etapie badań wykorzystana zostanie metoda kriokonserwacji – z pędów zostaną pobrane pąki kątowe, które będą potem przechowywane w niskiej temperaturze, minus 196 stopni Celsjusza. W takiej temperaturze zatrzymuje się wszelka aktywność biologiczna, łącznie z procesami biochemicznymi, co pozwala na długie przechowywanie części roślin.

Dlaczego tak? Ano, Bartek jest już w tak sędziwym wieku, że praktycznie nie rodzi żołędzi. W roku 2013 było ich zaledwie kilkanaście… Jeśli więc mają powstać sadzonki tego wspaniałego drzewa – to jest jedyna metoda.

A na koniec będzie optymistycznie: zwiedzanie Bartka jest bezpłatne, ale za parking w bezpośrednim sąsiedztwie trzeba zapłacić. Na szczęście – tylko 3 złote.

Wszystkie pola:

array(19) { ["key_words"]=> string(34) "atrakcje przyrodnicze, dąb Bartek" ["meta_title"]=> string(24) "Dąb Bartek na Veturo.pl" ["meta_desc"]=> string(136) "Dąb Bartek to bez wątpienia najbardziej znane drzewo w Polsce. Warto się pospieszyć, żeby sprawdzić, czy jeszcze stoi. - veturo.pl" ["watermark"]=> string(0) "" ["interesting_places"]=> string(39) "Świętokrzyskie - atrakcje turystyczne" ["author"]=> string(16) "Robert Wieczorek" ["latlng"]=> array(3) { ["address"]=> string(0) "" ["lat"]=> float(50.9802625206668977853041724301874637603759765625) ["lng"]=> float(20.662879940966998759677153429947793483734130859375) } ["highlight_search"]=> bool(false) ["is_news"]=> bool(false) ["is_home_page_title"]=> bool(false) ["is_poradnik"]=> bool(false) ["is_sprzet"]=> bool(false) ["is_outwear"]=> bool(false) ["use_video"]=> bool(false) ["video"]=> string(0) "" ["show_map"]=> bool(true) ["country"]=> string(3) "POL" ["meta_key"]=> string(0) "" ["home-visible"]=> bool(false) }

key_words: atrakcje przyrodnicze, dąb Bartek

meta_title: Dąb Bartek na Veturo.pl

meta_keys:

meta_desc: Dąb Bartek to bez wątpienia najbardziej znane drzewo w Polsce. Warto się pospieszyć, żeby sprawdzić, czy jeszcze stoi. - veturo.pl

watermark:

interesting_places: Świętokrzyskie - atrakcje turystyczne

author: Robert Wieczorek

latlng: Array

highlight_search:

is_news:

is_home_page_title:

is_poradnik:

is_sprzet:

is_outwear:

use_video:

video:

show_map: 1

Pola do umieszczenia w nagłówku

meta_title: Dąb Bartek na Veturo.pl

meta_keys:

meta_desc: Dąb Bartek to bez wątpienia najbardziej znane drzewo w Polsce. Warto się pospieszyć, żeby sprawdzić, czy jeszcze stoi. - veturo.pl

Pola do umieszczenia w treści

watermark:

watermark:

author: Robert Wieczorek

meta_desc: Dąb Bartek to bez wątpienia najbardziej znane drzewo w Polsce. Warto się pospieszyć, żeby sprawdzić, czy jeszcze stoi. - veturo.pl