Krzywa wieża w Ząbkowicach Śląskich

Przechadzając się uliczkami miasta nagle dostrzegamy, że zza kamienic wystaje niecodzienna budowla – wieża, która niebezpiecznie chyli się ku ziemi. Błąd konstrukcyjny, niedopatrzenie budowniczych, a może zbyt grząskie podłoże? Prawdziwej przyczyny pochylania się wieży w Ząbkowicach Śląskich nie znamy do dzisiaj. Choć ta charakterystyczna krzywizna nie przyniosła jej tak wielkiej sławy jak Torre pendente di Pisa, czyli Krzywej Wieży w Pizie, to śląska budowla nadal pozostaje jedną z najciekawszych w naszym kraju. Śląska Piza ze swoimi 34 metrami wysokości jest również najwyższą wieżą z tego typu defektem w Polsce. Mieszkańcy Ząbkowic Śląskich są tak dumni, że doczekała się ona swojego święta. Co roku, w drugi weekend lipca obchodzone są Dni i Noce Krzywej Wieży. Jaka jest jej historia?

Do dzisiaj badaczom nie udało się ustalić dokładnej daty powstania Krzywej Wieży. Wiadomo tylko, że pochodzi z okresu średniowiecza. Niektórzy twierdzą, że jest pozostałością po zamku, który stał w tym miejscu jeszcze przed lokacją miasta. Jej charakterystyczna konstrukcja wskazuje na to, że niegdyś znajdował się w niej loch głodowy. Świadczy o tym sposób budowy: najniższa, 10-metrowa część wykonana jest z kamienia, a dawne wejście położone jest na wysokości pierwszego piętra. Do wieży można się było więc dostać jedynie przy użyciu drabiny lub wchodząc po zewnętrznych schodkach. Niemiecki historyk i architekt Kurt Bimler przeczy tej teorii. Twierdzi, że budowla pełniła funkcję bramy miejskiej, ponieważ usytuowana jest w najniższym punkcie Starego Miasta. Inni badacze pragnący poznać losy Krzywej Wieży uważają, że zbudowano ją jako dzwonnicę. Taką też rolę pełniła wieża od wieku XV aż do wybuchu II wojny światowej.

Jeszcze większą zagadką jest odchylenie śląskiej Pizy, które w obecnych czasach wynosi 2,12 m. Powszechnie uważa się, że skrzywienie nastąpiło wskutek wstrząsów tektonicznych w 1590 roku, ale niewykluczone, że przyczyną była jakość gruntu.