Wąchock – atrakcje

W taki oto sposób kolega ten dowiedział się, że Wąchock to jest prawdziwe miasto, a nie bohater zbiorowy (bądź indywidualny, jeśli mowa o sołtysie) dowcipów, bardzo w tamtych czasach popularnych.

„Dlaczego mieszkańcy Wąchocka trzymają żarówki w zębach? – Żeby wyrażać się jasno!” – czyli kawał o mieszkańcach Wąchocka w wersji klasycznej. „Dlaczego w Wąchocku powiesiły się dwa konie? – Bo im sołtys powiedział: Wiśta!” – czyli kawał o Wąchocku w wersji z sołtysem. Bywa też i absurdalnie: „Córkę sołtysa Wąchocka uderzył piękny widok – spadł jej na głowę obraz ze ściany”. Dowcipów tego typu są zasoby nieprzebrane, ale zastanówmy się, skąd się one wzięły?

Sami mieszkańcy świętokrzyskiej miejscowości mają kilka własnych teorii na ten temat. Pierwsza wspomina sięgający XV wieku konflikt, który narodził się wśród mieszkańców, gdy pierwsi osadnicy w ciągu kolejnych lat otrzymywali różne przywileje. Osadnicy przybywający później już takich przywilejów niestety (niestety dla nich, oczywiście) nie mieli… i w ten właśnie sposób miała się narodzić wielowiekowa waśń między starymi mieszkańcami (nazywanymi „grumbakami”), a nowymi („ptakami”), która doprowadziła do powstania słynnych kawałów. Jest to zatem teoria rozwoju wewnętrznego.

Co ciekawe – Wąchock nie był wtedy wsią, lecz miastem, więc nie miał sołtysa (bohatera wielu żartów), tylko burmistrza. Ale ponieważ osoba piastująca to stanowisko w pewnym sensie odpowiadała za nierówny podział przywilejów, z miejsca stała się bohaterem dowcipów.

Teoria waśni wewnętrznej nie wszystkich „teoretyków humoru” przekonuje. Bowiem inni mieszkańcy są skłonni domniemywać, że żarty o ich mieście pojawiły się dopiero wraz z nastaniem Polski Ludowej, ponieważ miasto to zapisało się na trwałe w historii polskiego patriotyzmu, więc władzom ówczesnym zależeć miało na jego ośmieszeniu. Główną przyczyną, dla której władze miały rozpuścić złe opinie o mieszkańcach świętokrzyskiego miasta, była działalność podczas II wojny światowej partyzanckiej grupy Jana Piwnika, ps. „Ponury”.

Jedno jest pewne – w opowiadaniu dowcipów o Wąchocku nie ma nic złego, pod jednym wszak warunkiem, że choć raz odwiedzimy to przepiękne miasto. Przecież tu znajduje się słynne na całą Europę opactwo cystersów ufundowane w 1179 roku przez biskupa krakowskiego Gedeona. Opactwo to powstało jako filia opactwa Morimond, a mnisi przybyli do Wąchocka wraz z legendarnym opatem – bratem Haymo.

No i jeszcze jedno… Oczywiście przyznajmy gwoli uczciwości – Wąchock jest wprawdzie tym najbardziej znanym ze śmiesznych polskich miast, ale nie zapominajmy też o miejscowościach takich, jak Biały Kał, Cyców, Nowe Rumunki, Zimna Wódka, Kłopoty Stanisławy, czy… Hujowa Górka. Tam też bywa zabawnie, choć może niekoniecznie wtedy, gdy się jest mieszkańcem…