Kilt – tradycyjny strój w Irlandii

Historia

Historia kiltu sięga XVI w., gdzie po raz pierwszy w dokumentach ikonograficznych potwierdzono jego wejście w kulturę Szkocką. Ówczesny strój różnił się od dzisiejszego, składał się z lnianej koszuli, wełnianego pledu i krótkiej kurteczki. Zimą Szkoci ubierali wełniane spodnie, zaś latem wełniane skarpetki do kolan. Noszono też kierpce wykonane z surowej skóry, albo chodzono boso. W XVII w. na miejscu koszuli pojawił się pled, który miał niemal 2 metry szerokości oraz około 6 metrów długości. Aby taki kawał materiału nałożyć na siebie, Szkoci rozkładali go na ziemi, kładli się i owijali go sobie wokół ciała. Spinali się skórzanym pasem, zakładali kurtkę, a koniec pledu zarzucali na lewe ramię i spinali broszą. Taką postać kiltu nazywano „wielkim kiltem”. Dzisiejszy kształt kiltu szkockiego pojawił się w XVIII w., odtąd pled i spódnica stały się odrębnymi częściami stroju.

Współczesne normy

Obecnie istnieje kilka standardów samych kiltów oraz sposobów ich noszenia, oczywiście uzależnionych od przeznaczenia ubioru. Standard ogólny ubioru, posiada cechy Wielkiego Kiltu, to standard „ośmiojardowy”, gdyż do jego uszycia potrzeba 8 jardów materiału. Są to najlepsze i najdroższe kilty, zakładane na bale i inne uroczystości. Jako ciekawostkę warto dodać, że pojedyncza plisa tego kiltu ma około 10 cm głębokości.

Kilt odświętny

W wersji wieczorowej, do „ośmiojardówki” standardem jest założenie marynarki typu „Prince Charlie” oraz sporranu (skórzana torebka noszono na kilcie) typu „Dress” – wersja ze skór i szlachetnych futer.  – Z licznych opowieści o pochodzeniu sporranów wynika, że dawni szkoccy farmerzy, nie mając funduszy na zbroje wymyślili, choć tak małą ochronę w postaci usztywnionej skórzanej torebki -. Przy takim stroju nie jest wskazane noszenie pasa, za to wymagane są długie skarpety kiltowe. Do tego konieczne są eleganckie buty, z półodkrytą cholewą oraz długimi sznurówkami.

Styl uliczny

Kolejny standard kiltu to „casual” nazywany „uboższym krewnym ośmiojardówki”, uszyty z 3 do 5 jardów materiału. To kilt codzienny, bardzo dobry na spacery, lub mniej formalne uroczystości. „Casuale” często noszą formacje militarne, a inni używają tej wersji do tańca. Do tego standardu pasuje marynarka typu „Agryll” oraz prosty, skórzany sporran lub typu „semi–dress”, czyli mniej formalny, choć wciąż elegancki, z mniejszą ilością ozdobników. Przy tym, jak najbardziej wskazany jest gruby pas, zwykłe podkolanówki, albo grube, spacerowe kilt-hose; obuwie dowolne. Współcześnie kilt noszą także kobiety.