Oba miasta, i Bielsko i Biała, szczęśliwie uniknęły zniszczeń wojennych, dzięki temu dziś w Bielsku – Białej możemy podziwiać dzieła architektury neogotyku, neorenesansu, neobaroku i eklektyzmu przeplatane, gdzieniegdzie klasycyzmem i secesją (dworzec towarowy i przędzalnia czesankowa braci Munch).
Najstarszym zabytkiem Bielska – Białej jest pierścieniowa osada produkcyjna i grodzisko obronne, istniejące od XII do XV wieku. Sercem Bielska - Białej jest stare miasto, wybudowane na wzgórzu w końcu XIII wieku. Stare miasto graniczy z Bielskim Syjonem, częścią Górnego Przedmieścia, klasycystycznym założeniem urbanistycznym z 1781 roku. Bielski Syjon był dzielnicą ewangelicką. Dziś plac centralny nosi imię Marcina Lutra. Nad wschodnią częścią starego miasta góruje zamek książąt Sułkowskich z XIV wieku. Zamek początkowo miał funkcje obronne. Końcem XIV wieku stał się rezydencją szlachecką, a w połowie XIX wieku wzbogacił się o eklektyczną fasadę.
Od 1945 roku zamek jest siedzibą muzeum. Na salony zamkowe prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa. W lapidarium warto zobaczyć odkrywkę architektoniczno - archeologiczną z fragmentami murów, tynków i polichromii ukazujących etapy „życia" zamku od XIV do XIX wieku. Lapidarium zdobi wizerunek rycerza w zbroi i hełmie z pióropuszem i kopią w ręku. To fragment monumentalnej renesansowej kompozycji malarskiej, przeniesiony tu znad wejścia do głównego budynku zamkowego.