Borne Sulinowo – atrakcje turystyczne

Borne Sulinowo – jedno z najmłodszych miast w Polsce, nie tylko dlatego że status miasta formalnie otrzymało 15 września 1993 roku, lecz także dlatego, że dopiero w 1992 roku „w cudowny sposób” ukazało się w ogóle na mapach Polski. Jego nagłe objawienie się w spisie miejscowości i atlasach samochodowych nie było jednak efektem błyskawicznego zbudowania całego miasta z jego infrastrukturą, lecz wynikiem odtajnienia tego, co kilkadziesiąt lat już stało i świetnie służyło jego mieszkańcom. Specyficzność historii miasta bierze się w największym skrócie stąd, że jego mieszkańcy zawsze mieli na sobie jakieś mundury i bardziej tu „stacjonowali” niż „mieszkali”.

Wraz z zajęciem miasta przez Armię Czerwoną w lutym 1945 r., rozpoczął się nowy etap w dziejach Bornego Sulinowa. Armia Czerwona (ros. Красная Армия), pełna nazwa Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona (od 1946 Armia Sowiecka, stosowane również polskie tłumaczenie: Armia Radziecka). Siły zbrojne Związku Radzieckiego. W dniu 23 lutego 1918 roku dotychczasowe siły zbrojne Rosji Radzieckiej, zwane Gwardią Czerwoną, na mocy dekretu Rady Komisarzy Ludowych zostały przekształcone w Robotniczo-Chłopską Armię Czerwoną. Początkowo była to formacja ochotnicza, bez stopni i rang, a oficerowie przez krótki okres – do maja 1918 – wybierani byli demokratycznie. Wtedy też wprowadzono powszechną służbę wojskową, a do każdej jednostki przydzielono komisarzy politycznych (tzw. politruków).

Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona to najbardziej atakująca ze wszystkich armii, jakie kiedykolwiek atakowały. (Regulamin polowy, 1937 r.)

Garnizon БОРНЕ СУЛИНОВО (Borne Sulinowo) był od początku jednym z bardzo ważnych elementów potężnego zgrupowania jakim była Północna Grupa Wojsk. W dniu 29 maja 1945 dyrektywami Naczelnego Dowództwa Armi Czerwonej, dotychczasowe fronty zostały przeformowane na: Grupę Okupacyjnych Wojsk w Niemczech, Centralną Grupę Wojsk (Austria, Węgry i Czechosłowacja), Południową Grupę Wojsk (Bułgaria i Rumunia) oraz Północną Grupę Wojsk na terenie Polski. Utworzona dyrektywą Nr 11097 Północna Grupa Wojsk formowana była na bazie 2. Frontu Białoruskiego, stacjonującego od zakończenia wojny w Meklemburgii i północnej Brandenburgii. Rosjanie stacjonowali w 73 miejscowościach, a o ich dokładnej lub choćby przybliżonej liczbie, nigdy nie informowano strony polskiej. W listopadzie 1989 roku wojska radzieckie użytkowały 6.300 różnych budynków, w tym 1.400 mieszkalnych, 13 lotnisk wojskowych (w tym pięć zapasowych), 1 bazę morską w Świnoujściu, 23 bocznice kolejowe o łącznej długości 64 km, a także 4 poligony wojskowe zajmujące razem 58 tys. ha.

Według polskich szacunków, w garnizonach przebywało ok. 58 tys. żołnierzy oraz nieznana liczba pracowników cywilnych i rodzin.
Łączny obszar Polski, zajmowany przez wojska radzieckie to ok. 70 tys. hektarów.

Garnizon w Bornem Sulinowie był największym zgrupowaniem radzieckich wojsk lądowych w naszym kraju. Znajdowała się tu dywizja oraz dwa pułki zmechanizowane, pułk oraz batalion czołgów, pułk artylerii, dywizjon artylerii przeciwlotniczej, bataliony: saperów, zaopatrzenia, medyczny, rozpoznawczy, brygada rakiet operacyjno-taktycznych, skład materiałów pędnych i smarów. W sumie garnizon liczył ok. 25 tys. żołnierzy, którzy do dyspozycji mieli poligon o pow. 18 tys. ha. Drugim pod względem wielkości był garnizon w Świętoszowie, liczący ok. 12 tys. żołnierzy. Oba te zgrupowania, skupiające w sumie większość wojsk lądowych, byty garnizonami najważniejszymi z punktu widzenia bojowej zdolności armii radzieckiej, stacjonującej w Polsce.

Wspólną cechą obu miejsc było ich całkowite „wycięcie” z podziału administracyjnego kraju – nie figurowały nawet w spisie miejscowości przez Polskę administrowanych. Borne Sulinowo przez cały okres stacjonowania tu radzieckiego kontyngentu (od 1945 r. do października 1992 r.) było otoczone tajemnicą. O ile w czasach stacjonowania tu jednostek Wehrmachtu można było sobie nawet kupić widokówkę z Gross Born, o tyle Armia Czerwona całkowicie uszczelniła przepływ jakichkolwiek informacji. Ewentualne fotografie z tego okresu przedstawiają w zasadzie tylko postacie żołnierzy.

Na temat zmian w liczebności wojsk garnizonu, najciekawsza informacja pochodzi z meldunku przekazanego przez pułkownika Ryszarda Kuklińskiego (oficera Sztabu Generalnego Wojska Polskiego) do amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej – CIA. W lipcu 1981 r., na pięć miesięcy przed wprowadzeniem na terytorium Polski stanu wojennego, donosił, że dowódca wojsk Układu Warszawskiego – gen. Kulikow zapowiedział kontynuację wielkich ćwiczeń wojskowych, które były demonstracją siły w stosunku do tzw. obozu „Solidarności”. Jednocześnie informował, że potrojono liczbę czołgów T-55, T-64 i T-72 w Bornem Sulinowie do stanu łącznego ok. 1.000 sztuk.

W czasie wyprowadzania wojsk radzieckich, po raz pierwszy od 1945 roku, władze polskie mogły się w przybliżeniu dowiedzieć ilu właściwie żołnierzy i ile sprzętu znajdowało się na naszym terytorium.
Ilości te mogą być szokujące dla przeciętnego człowieka. Na przykład w 1991 r. wyjechało m.in. 350 czołgów i 1.020 transporterów opancerzonych, a w 1992 r.: 220 czołgów, 756 transporterów opancerzonych, 151 samolotów bojowych, 41 śmigłowców uderzeniowych, 196 mln 584 tys. ton zapasów materiałowych, w tym 46.053 tony amunicji.

„Okres radziecki” w historii Bornego Sulinowa wywarł trwały wpływ na wygląd miasta. Obok typowych dla miasta, niemieckich „koszarowców”, zbudowano bloki mieszkalne. Część z nich, to tzw. „leningrady” – przywiezione z ZSRR w dużych elementach (technologia – „wielka płyta”) z wstawionymi wcześniej drzwiami i oknami, pięcioklatkowe, czteropiętrowe budynki. Jednak to, co przede wszystkim powstało w tym czasie, to garaże. Potężne kompleksy garaży wybudowano na obrzeżach miasta. Przerobiono także stajnie Wehrmachtu w środkowej części miasta. Ich łączna powierzchnia wynosiła ok. 12 ha, co daje w przybliżeniu 2,5 tys. stanowisk o wymiarach potrzebnych dla czołgu lub transportera opancerzonego. Ze względu na swoje wymiary, tylko nieliczne budynki garażowe znalazły „cywilne zastosowanie”. Są one teraz pomieszczeniami magazynowymi hurtowni, zakładów przemysłowych itp. Niechcianych i nikomu niepotrzebnych obiektów jest zresztą więcej w otoczeniu miasta. Są to różnego rodzaju magazyny, budynki ćwiczebne, wartownie i wiele innych zabudowań, których przeznaczenie trudno dzisiaj określić.

Tego typu budynki i nieporozumienia z nimi związane, były osią niezgody w rokowaniach z Rosjanami, gdy uzgadniano szczegóły wycofania wojsk radzieckich. Strona rosyjska chciała wypłaty odszkodowania w wysokości 400 mln dolarów za wzniesione przez siebie obiekty. Argumentami strony polskiej były stwierdzenia:
– budynki wzniesiono bez uzyskania pozwoleń od władz polski
– nie spełniają naszych norm budowlanych i z tego powodu, w dużej części muszą zostać rozebrane
– są to głównie obiekty wojskowe i przystosowanie ich do celów cywilnych będzie bardzo kosztowne (Wojsko Polskie w zasadzie nie było nimi zainteresowane)
– stan techniczny większości z nich nie był najlepszy
– Polska stała przed ogromnymi wydatkami związanymi z likwidacją szkód ekologicznych.
Ostatecznie przyjęto zaproponowaną przez ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsę tzw. „opcję zerową”. Oznaczała ona wzajemną rezygnację z finansowych roszczeń.

21 października 1992 roku wyjechał ze stacji kolejowej Borne Sulinowo ostatni wagon z żołnierzami około 15-to tysięcznego kontyngentu 6 Witebsko-Nowogrodzkiej Gwardyjskiej Dywizji Armii Federacji Rosyjskiej. Tak zakończył się „okres rosyjski” w burzliwych dziejach Bornego Sulinowa.

5 czerwca 1993 roku, sobota w samo południe – uroczyste, oficjalne otwarcie miasta. Rozpoczął się nowy, po raz pierwszy cywilny etap w historii Bornego Sulinowa. 15 września 1993 roku Rada Ministrów RP nadaje miejscowości Borne Sulinowo status miasta. Zaczął się unikatowy w skali europejskiej proces zasiedlania i zagospodarowania objawionego nagle, pustego miasta i przyległego poligonu o powierzchni 18 tys. hektarów.

http://www.bornesulinowo.pl

Wszystkie pola:

array(19) { ["key_words"]=> string(20) "Pojerzierze drawskie" ["meta_title"]=> string(58) "Pojezierze drawskie - Borne Sulinowo -atrakcje turystyczne" ["meta_desc"]=> string(99) "Borne Sulinowo - ciekawe miejsce i atrakcję turystyczną na pojezierzu drawskim - poleca veturo.pl" ["watermark"]=> string(0) "" ["interesting_places"]=> string(30) "Pomorze - atrakcje turystyczne" ["author"]=> string(28) "Urząd Miasta Borne Sulinowo" ["latlng"]=> array(3) { ["address"]=> string(0) "" ["lat"]=> float(53.58029719777999844154692254960536956787109375) ["lng"]=> float(16.5371704078495014300642651505768299102783203125) } ["highlight_search"]=> bool(false) ["is_news"]=> bool(false) ["is_home_page_title"]=> bool(false) ["is_poradnik"]=> bool(false) ["is_sprzet"]=> bool(false) ["is_outwear"]=> bool(false) ["use_video"]=> bool(true) ["video"]=> string(164) "https://www.youtube.com/embed/FvSQlGPgihg" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope;" ["show_map"]=> bool(false) ["country"]=> string(3) "POL" ["meta_key"]=> string(0) "" ["home-visible"]=> bool(false) }

key_words: Pojerzierze drawskie

meta_title: Pojezierze drawskie - Borne Sulinowo -atrakcje turystyczne

meta_keys:

meta_desc: Borne Sulinowo - ciekawe miejsce i atrakcję turystyczną na pojezierzu drawskim - poleca veturo.pl

watermark:

interesting_places: Pomorze - atrakcje turystyczne

author: Urząd Miasta Borne Sulinowo

latlng: Array

highlight_search:

is_news:

is_home_page_title:

is_poradnik:

is_sprzet:

is_outwear:

use_video: 1

video: https://www.youtube.com/embed/FvSQlGPgihg" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope;

show_map:

Pola do umieszczenia w nagłówku

meta_title: Pojezierze drawskie - Borne Sulinowo -atrakcje turystyczne

meta_keys:

meta_desc: Borne Sulinowo - ciekawe miejsce i atrakcję turystyczną na pojezierzu drawskim - poleca veturo.pl

Pola do umieszczenia w treści

watermark:

watermark:

author: Urząd Miasta Borne Sulinowo

meta_desc: Borne Sulinowo - ciekawe miejsce i atrakcję turystyczną na pojezierzu drawskim - poleca veturo.pl