Muzeum Kresów w Lubaczowie

WYSTAWY STAŁE:

Dzieje ziemi lubaczowskiej

Wystawa ukazuje dzieje Lubaczowa i powiatu lubaczowskiego w okresie od czasów najdawniejszych po współczesność. Znaczna część wystawy poświęcona jest pradziejom osadnictwa, lokacji Lubaczowa oraz rozwojowi rzemiosła i handlu w okresie staropolskim, okres zaborów oraz problematykę drogi Polaków do niepodległości. Osobny dział stanowi kampania wrześniowa 1939 roku, okupacja sowiecka, hitlerowska, konspiracja AK-owska. Końcowa część wystawy ukazuje dzieje 2 połowy XX w.: Lubaczów w PRL-u, etos „Solidarności”, Lubaczów jako siedziba Archidiecezji Lwowskiej oraz jedno z największych wydarzeń w dziejach ziemi lubaczowskiej – wizyta papieża Jana Pawła II w Lubaczowie (2-3 czerwca 1991r.).

Kultura wsi lubaczowskiej

Wystawa obrazuje podstawowe dziedziny życia mieszkańców wsi podlubaczowskiej w końcu XIX i na początku XX w.: proste formy gospodarki (zbieractwo, łowiectwo, pszczelarstwo) po produkcję i przetwórstwo zbóż. W dalszej kolejności ukazano przykłady lokalnych rzemiosł wiejskich i małomiasteczkowych (kowalstwo, bednarstwo, garncarstwo, gontarstwo, tkactwo). Kulturę życia codziennego przedstawiono w postaci aranżacji izby chłopskiej. Osobne miejsce zajmuje sztuka miejscowych twórców ludowych i amatorskich oraz lokalna plastyka obrzędowa (kolekcja pisanek).

Dziedzictwo Kresów

Wystawa nawiązuje do wielonarodowego dziedzictwa Kresów ze szczególnym uwzględnieniem   społeczność : polskiej, ruskiej (ukraińskiej) i żydowskiej. W części poświęconej sztuce sakralnej eksponowane jest malarstwo (XVIII-XIX w.), rzeźba (XVIII-XIX w.) związane z Kościołem Rzymskokatolickim, ikony  z Cerkwi Greckokatolickiej (XVII-XX w.), a także cenna kolekcja judaików. Na wystawie sztuki sakralnej  prezentowane są krzyże i figury kamienne z przełomu XIX i XX w., wykonane w ośrodku kamieniarskim w Bruśnie Starym, oraz kolekcja żelaznych krzyży cerkiewnych z XVIII, XIX i początku XX w.

Portret reprezentacyjny i epitafijny

Malarstwo portretowe sarmackie występujące w zbiorach Muzeum Kresów w Lubaczowie związane jest z wybitnymi osobistościami uczestniczącymi w życiu rycerskim i obywatelskim kraju. Zgromadzone portrety reprezentują układy formalne i treściowe szeroko spopularyzowane i występujące kiedyś w galeriach antenatów zdobiących wiele dworów i pałaców, klasztorów i kościołów. Kultura sarmacka w sposób szczególny znajdowała swój plastyczny wyraz w malarstwie portretowym, na który miał wpływ polski strój narodowy: szlachecka delia, kontusz, uczesanie czy elementy uzbrojenia wojskowego. U swojego początku portret sarmacki przyjął dwie formy najbardziej dla niego wówczas charakterystyczne: typ reprezentacyjny, ukazujący postać w całej lub półpostaci, z symbolicznie potraktowanym skrótem pałacowego wnętrza i okazaną oznaką urzędu oraz herbami określającymi ród i koligacje. Te przedstawienia w sali pałacu, czy na ścianie świątyni miały głosić wielkość i znaczenie osoby przedstawianej. Bardzo popularnym w okresie sarmatyzmu był także portret trumienny i epitafijny, który miał za zadanie przedstawić i upamiętnić zmarłego.