Rynek w Krakowie – ciekawostki

Z tamtego okresu pochodzi m.in. attyka, czyli bogato zdobione zwieńczenie dachu oraz maszkarony, będące dziełem florentyńczyka z królewskiego dworu, Santiego Gucciego. Kolejne modernizacje nastąpiły w latach 1875-1879, kiedy porządkowano miasto. Pod kierownictwem Tomasza Prylińskiego dokonano renowacji hali targowej. Dzięki temu, możemy podziwiać dziś herby miast i godła cechów kupieckich oraz kolekcję malarstwa polskiego.

Skąd wzięły się dzieła sztuki? Z okazji otwarcia Sukiennic w 1879 roku oraz 50-lecia twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, malarz Henryk Siemiradzki ofiarował miastu swój obraz „Pochodnie Nerona”. Za jego przykładem poszli także inni polscy artyści. W ten sposób zapoczątkowano wspaniałą kolekcję, która dzisiaj stanowi największy zbiór polskiej sztuki XIX wieku. Zobaczyć tutaj można takie dzieła jak np. „Hołd pruski” Jana Matejki, „Wigilia na Syberii” Jacka Malczewskiego, „Burza” Józefa Chełmońskiego oraz „Szał” Władysława Podkowińskiego. W budynku Sukiennic znajduje się także słynna Kawiarnia Noworolskiego, gdzie kawa podawana jest z niezwykłą starannością i klasą, a wnętrze zachwyca wystrojem zaprojektowanym niegdyś przez twórcę teatralnych scenografii, Eugeniusza Dąbrowę-Dąbrowskiego. Wizyta w Sukiennicach wiąże się także zazwyczaj z zakupem pamiątek lub rękodzieła, które wystawione jest w dwóch rzędach stoisk. Piętrzą się tutaj przeróżne przedmioty, które możemy zabrać do domu za większą lub mniejszą opłatę: drewniane zabawki, biżuteria, smoki wawelskie, bibeloty. Nic tylko wybierać!

2. Ratusz

Nad rynkiem góruje wieża Ratusza, który wzniesiono tu na przełomie XIII i XIV wieku. Siedziba władz Krakowa została jednak zburzona w 1820 roku z inicjatywy rodziny Potockich, którzy byli właścicielami stojącego nieopodal pałacu. Dziś podziwiać można jedynie 70-metrową, zbudowaną z cegły i kamienia, wieżę. Spostrzegawczy zauważą ciekawy szczegół: niewielkie, około półtorametrowe odchylenie od pionu.

W podziemiach budynku znajdziemy Scenę pod Ratuszem, należącą do słynnego Teatru Ludowego.

3. Kościół Mariacki

Świątynia jest jedną z najważniejszych i najbardziej znanych budowli sakralnych w Polsce. Wzniesiono ją na przestrzeni XIV i XV wieku. Z przekazów Jana Długosza wynika, że w tym miejscu niegdyś stał pierwszy murowany kościół w stylu romańskim, ufundowany przez biskupa Iwo Odrowąża w 1226 roku. Został on zniszczony podczas najazdów tatarskich. Pod koniec XIII wieku wzniesiono tutaj wczesnogotycki kościół, który był rozbudowywany przez kilkadziesiąt lat. Szczęście jednak nie dopisywało budowniczym, gdyż w 1443 roku sklepienie świątyni runęło podczas trzęsienia ziemi. Nie zaprzestano jednak prac nad kościołem i w XV wieku dobudowano zaprojektowane przez Franciszka Wiechonia kaplice boczne. W tym samym czasie powstał również Ołtarz Wita Stwosza – kunsztowne i dopracowane w najmniejszym szczególe dzieło sztuki. Artysta poświęcił mu 12 lat swego życia. Jego rzeźby – których doliczono się 200 – są prawdziwym studium człowieka: nie tylko szczegółów anatomicznych i charakterystycznych cech wyglądu, ale także psychiki. Na uwagę zasługują także witraże, autorstwa Józefa Mahoffera i Stanisława Wyspiańskiego oraz charakterystyczne sklepienie gwiaździste.

4. Pomnik Adama Mickiewicza

Drogi wszystkich zmęczonych zwiedzaniem turystów prowadzą zazwyczaj pod najbardziej znany pomnik Krakowa, przedstawiający Adama Mickiewicza. To także główny punkt spotkań mieszkańców miasta. Wieczorem szobaczyć tutaj można artystów, którzy zabawiają, siedzącą na schodkach „publiczność’.

Sam pomnik jest dziełem Teodora Rygiera i powstał w 1892 roku. Został odsłonięty sześć lat później. Choć zdania o jego wartości artystycznej są podzielone, na pewno każdy spacerujący po Krakowie, wreszcie trafi „pod skrzydła’ wieszcza.

5. Kamienice

Kolorowe kamienice przy rynku Głównym są zabytkami o długiej historii. Warto wiedzieć, że w 1882 roku nadano im numery oraz podzielono na linie: A-B odnosi się do ulicy Floriańskiej i Sławkowskiej, C-D  do pierzei między ulicą sławkowską i św. Anny, E-F to odcinek Wiślna-Grodzka, a G-H rozciąga się między Placem Mariackim i ulicą Grodzką.

Budynki te przechowują liczne historie i legendy. W Kamienicy Szarej, znajdującej się pod numerem 6, podobno mieszkała Sara – ukochana Kazimierza Wielkiego, w 1794 zamieszkał tam Tadeusz Kościuszko, a w czasie powstania krakowskiego miał tu swą siedzibę Rząd Narodowy. W Kamienicy Montelupich (numer 7) mieściła się pierwsza polska poczta. Pod  numerem ósmym znajdziemy Kamienicę pod Jaszczurami ze słynnym klubem studenckim. W budynku 16, czyli Kamienicy Morsztynowskiej Mikołaj Wierzynek wydał swoją głośną ucztę. Większość dzisiejszych uroczystych kolacji odbywa się zapewne pod numerem 19 w restauracji „U Wenzla”. Nie można ominąć także Pałacu Pod Baranami (nr 27), gdzie znajduje się kultowy kabaret Piwnica Pod Baranami. Każda kamienica przy Rynku Głównym zasługuje na uwagę. Wystarczy na chwilę przystanąć, aby dostrzec elementy dekoracyjne, sztukaterie oraz rzeźby, od których najczęściej pochodzą charakterystyczne nazwy. Od 1978 roku kamienice na Starym Mieście w Krakowie widnieją na liście zabytków UNESCO.