Czym się różni Park Narodowy od Krajobrazowego?

Spacerując po polskich lasach nie zawsze zastanawiamy się, jakie zasady w nim panują. Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, kiedy zamierzamy wejść na teren parku narodowego lub krajobrazowego oraz do rezerwatu. Nie zawsze potrafimy określić czym różnią się te trzy przestrzenie. Nasza wiedza kończy się na tym, że są to tereny objęte ochroną. Istnieją jednakże różne jej typy. Najwyższą formą jest ochrona ścisła, w której obowiązuje nakaz nieingerowania w naturalną przestrzeń. Zabiegi pielęgnacyjne i zabezpieczające dopuszcza ochrona czynna. Najmniej restrykcyjna jest ochrona krajobrazowa, która zezwala na prowadzenie gospodarki leśnej, rolnej lub rybackiej w sposób, który uwzględnia potrzeby obszaru.

Co to jest Park Narodowy

Najwyższą formą ochrony przyrody jest park narodowy, nadzorowany przez Ministerstwo Środowiska. Dany teren musi spełnić kilka warunków, aby mógł być uznany za park narodowy. Obszar taki musi mieć powierzchnię minimum 1000 ha. Wyróżnia się szczególnymi walorami przyrody i zostaje powołany w celu jej ochrony. Zostaje utworzony również, aby zachować różnorodność i zapewnić bezpieczeństwo gatunkom wymierającym lub zagrożonym. We wszystkich 23 Parkach Narodowych Polski możliwe jest zwiedzanie i turystyka na wyznaczonych ku temu obszarach. Do tych celów służą specjalnie wyznaczone trasy. Należy się trzymać danego szlaku, zbaczanie z trasy jest zabronione. W parkach narodowych obowiązuje typ ochrony ścisłej lub częściowej. Regulamin, który w nich obowiązuje może zmienić się wraz z nowym, tworzonym okresowo, planem ochronnym.

Obszary, które odznaczają się szczególnymi walorami przyrodniczymi, ale nie spełniające warunku dotyczącego powierzchni 1000 ha to rezerwaty, wyznaczane przez wojewodę w drodze rozporządzenia. Wyróżnić można kilka ich rodzajów: leśny, florystyczny, torfowiskowy, faunistyczny, krajobrazowy, przyrody nieożywionej, wodny, stepowy, łąkowy. Przedmiotem ochrony może w tym wypadku być całość przyrody lub jej część. Najważniejsze jest to, że w rezerwacie spotkamy terytoria niezmienione, naturalne, siedliska roślin i zwierząt o szczególnej wartości. Najwięcej tego typu obszarów wyznaczonych jest w województwie mazowieckim, najmniej w opolskim. Każdy rezerwat reguluje typ ochrony w ustalanym co jakiś czas planie. Do terenów objętych ochrona ścisłą – np. do Obszaru Ochrony Ścisłej Dębina w Drawieńskim Parku Narodowym w województwie zachodniopomorskim lub Obszar Ochrony Ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana” w Tatrach Zachodnich – można wchodzić jedynie w celach naukowych. Pozostałe udostępnione są turystom.

Co to jest Park Krajobrazowy

Najniższy status ochrony mają parki krajobrazowe, które tworzone są w celu zachowania walorów krajobrazowych, historycznych, kulturowych i przyrodniczych. Służ głównie celom turystycznym i rekreacyjnym oraz często zapewniają bogatą infrastrukturę turystyczną. Tego typu parkami są np. Park Krajobrazowy Dolina Słupi w zachodniej części województwa pomorskiego oraz Park Krajobrazowy Gór Sowich w województwie dolnośląskim.

Niezależnie od typu ochrony i tego, czy kierujemy się do rezerwatu czy do parku, obowiązują nas te same zasady. Na obszarach chronionych zakazane jest niszczenie roślin, chwytanie i zabijanie zwierząt, niszczenie wszelkich elementów przyrody nieożywionej oraz ożywionej. Warto podkreślić, że na tych terenach nie można zbierać grzybów i łowić ryb. Należy zachowywać się cicho, aby nie zakłócać spokoju zwierząt. Za złamanie zakazu grozi mandat w wysokości nawet 500 zł. Przepisy reguluje Ustawa o Ochronie Przyrody z 2004 roku. Przed wejściem do parku lub rezerwatu najlepiej jest zapoznać się z jego regulaminem, aby uniknąć konsekwencji.