Zapora wodna Czorsztyn

Prace nad projektem zapory przyspieszyła powódź z 1934 roku, ale ostateczna decyzja o rozpoczęciu budowy zbiorników nastąpiła dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych. Wiązała się z nią konieczność wybudowania nowych osiedli mieszkaniowych dla osób z terenów przewidzianych w planach zagospodarowania do wyburzenia, a także z budową dróg nad przyszłym zalewem.
W 1975 roku rozpoczęto budowę trzech zapór czołowych: głównej Czorsztyn -Niedzica, zapory Sromowce i zapory na potoku Niedziczanka. W 1994 roku oddano do użytku zbiornik wyrównawczy tzw. Jezioro Sromowieckie w Sromowcach Wyżnych. Za zrządzenie losu można uznać datę zakończenia inwestycji w  lipcu 1997 roku – roku pamiętnej dla Polaków wielkiej powodzi. Wtedy też o celowości istnienia zapory na Dunajcu przekonali się wszyscy ci, którzy do tej pory sceptycznie odnosili się do tego pomysłu. W czasie największej fali powodziowej zespół zbiorników przechwytywał około 60% wzburzonych wód, zapobiegając prawdziwej katastrofie.

Zapora główna Czorsztyn – Niedzica to największa w Polsce zapora ziemna o wysokości 56 i długości 404 metrów. Woda z Jeziora Czorsztyńskiego przepływa przez dwie sztolnie do usytuowanej poniżej zapory elektrowni wodnej, poruszając dwie turbiny. Ilość uwalnianej w ten sposób ekologicznie czystej energii szacowana jest na około 160 mln kWh rocznie. Po przejściu przez elektrownię woda uchodzi do Jeziora Sromowieckiego. Budowa zapory wiązała się z niemałą ingerencją w środowisko naturalne. W trosce o mieszkających tu przedstawicieli fauny powstała sztuczna Ptasia Wyspa, na której ptaki zakładają gniazda lęgowe. Nad Jeziorem Sromowieckim zamontowano bariery uniemożliwiające żabom wchodzenie na drogę, gdzie wcześniej masowo ginęły pod kołami samochodów. Po wschodniej stronie jeziora wybudowano dla nich Żabie Stawy – tam płazy składają skrzek. Trwają prace nad utworzeniem na skarpie zapory stanowiska dla najpiękniejszego z motyli pienińskich – niepylaka apollo. Dowodem na przyjazne współistnienie człowieka i przyrody są mieszkające w okolicach elektrowni, niezwykle rzadkie czarne bociany.

czorsztyn.pl