Impreza andrzejkowa kiedyś i dzisiaj

Zachowane do dziś wróżby andrzejkowe odzwierciedlają najwcześniejszy charakter tej tradycji – matrymonialny. Udział w Andrzejkach brały wyłącznie niezamężne dziewczęta. Wszystkie magiczne zaklęcia miały na celu przewidywanie miłosnej drogi. Podczas odprawiania wróżb można było poznać imię przyszłego ukochanego, stronę świata, z której przybędzie lub we śnie ujrzeć jego oblicze.

Początkowo wigilia świętego Andrzeja była traktowana bardzo poważnie. Rytuały odprawiano w samotności, a otrzymane w ich wyniku informacje determinowały nastawienie młodych dziewcząt do płci przeciwnej. O tym, że pierwsze andrzejkowe wróżby nie miały nic wspólnego z zabawą, świadczy na przykład jedna z nich, która polegała na całodziennym poście i modlitwach. Dzięki temu niewiasta mogła spodziewać się, że we śnie objawi jej się przyszły mąż.

Wiele już dziś zapomnianych magicznych rytuałów ściśle wiązało się z trybem życia prowadzonego na wsi. Świadczy o tym np. przesąd, według którego szczekanie psa miało wskazać kierunek nadejścia miłości. – Jak wiele polskich tradycji, tak tradycja obchodzenia andrzejek wygląda dzisiaj zupełnie inaczej niż dawniej. Wiąże się to przede wszystkim ze zmianą stylu życia. Głównie na wsiach zachowywały się przesądy i związane z nimi obrzędy, z kolei w mieście trudniej podtrzymać ducha tradycji – mówi Ryszard Skotniczny, właściciel Dworu Kombornia, podkarpackiego hotelu mieszczącego się w XVI-wiecznym dworze.

Do dziś przetrwały już tylko nieliczne zwyczaje andrzejkowe. Najbardziej popularne jest lanie wosku przez klucz, rzucanie karteczkami i układanie lub przestawianie butów. W dzisiejszych czasach Andrzejki stały się przede wszystkim rozrywką. Do obchodów i wspólnych zabaw dołączyli również mężczyźni, a wróżby straciły wyłącznie matrymonialne przeznaczenie. Na podstawie np. lania wosku przez klucz do zimnej wody można dziś próbować poznać nie tylko imię ukochanego, ale swoją przyszłość – przewidzieć nadchodzący awans lub ciężki okres w pracy. Większość andrzejkowych zabaw to po prostu tematyczne imprezy. Są jednak miejsca, dla których podtrzymywanie dawnych obyczajów jest jedną z głównych motywacji do zabawy. – W dworze staramy się kultywować polskie tradycje, dlatego również w Andrzejki proponujemy naszym gościom udział w wieczorze wróżb przy świecach i skorzystanie z porad wróżki – dodaje Skotniczny. – Choć nikt nie traktuje już poważnie rezultatów andrzejkowych wróżb, ta noc cieszy się niesłabnącą popularnością. W naszych zabytkowych murach tradycja naprawdę zdaje się ożywać.

Dwór Kombornia to ziemiańska siedziba, której historia sięga XVI w. Jest jednym z lepiej zachowanych zespołów rezydencjonalnych na Podkarpaciu. Obejmując powierzchnię 10 hektarów mieści czterogwiazdkowy, butikowy Hotel SPA z bogatą infrastrukturą Wellness, Salon Win Karpackich, Centrum Konferencyjne i Bankietowe oraz komfortowy trzygwiazdkowy Hotel Wine Garden.