Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

W Sierpcu jest parku i bieli się dwór. Gospodarze zapraszają na salony, piękne wnętrza przygotowane na przyjęcie gości z ogromną dbałością o szczegóły i zgodność historyczną. Państwo do kaplicy chodzili, pomodlić się. Stoi w Sierpcu do dziś, oryginalna, siedemnastowieczna kaplica z Dębska.

A pośrodku wsi oczywiście kościół i dzwonnica. Osiemnastowieczna świątynia wysłużyła się w Drążdżewie, nieopodal Przasnysza. Na „emeryturę” do Sierpca ja przywieźli. Wszędzie, dookoła chałupy białe, murowane, drewniane, gontem i strzechą kryte. Na płotach suszą się gliniane garnki, kury, kaczki, gęsi – podwórkowe towarzystwo. Wnętrza biedne, z ławami tylko i piecem. Wnętrza zamożne, z haftowanymi obrusami, serwantką pełną porcelany i fikuśnymi firaneczkami. Kobierce na ścianach. Ciepło i miło. Idylla.

Przed wiekami, gdy tych pięknych wsi jeszcze nie było, na terenie dzisiejszego Sierpca, mieniły się wody jeziora. Z osady nad jego brzegami zastały archeologiczne śmieci – kilka skorup, trochę kości, niezaprzeczalne dowody sierpeckiego życia w roku 400 p.n.e.

Szlak bursztynowy prowadził przez Sierpc na Pomorze. Droga była żmudna i niebezpieczna, nic więc dziwnego, że już w X stuleciu sierpczanie noclegu podróżnym udzielali. Sierpc był znaczącym grodem z erygowaną w 1003 roku parafią i kościołem w miejscu pogańskiej świątyni. Dwunastowieczny Sierpc miał przywilej cotygodniowych jarmarków. Prawa miejskie przyniósł rok 1322.

Dzisiejszy Sierpc to urokliwe miasteczko, ciche, spokojne i pełne miejsc opowiadających wspaniałe historie. Gotycki kościół Świętych Wita, Modesta i Krescencji pobudowany w Sierpcu w XIV czy też w XV stuleciu, wnętrze ma już barokowe, ołtarz nawet rokokowy, ale w murach fary zachowały się surowe ślady romańskiej świątyni. Tej pierwszej, co to z magią i zabobonem nieochrzczonym walczyła.

Na sierpeckim Starym Mieście stoi gotycki kościół, do kościoła, w żaden sposób niepodobny. To kościół filialny Ducha Świętego, pierwotnie szpital kościelny, a więc bardziej przytułek dla biednych, kalekich, chorych i samotnych. Na kalenicy – mała sygnaturka z cebulastą kopułą, a wewnątrz, wybornie odnowiona polichromia z lat 30. XVI wieku. Ostatnia wieczerza, ukrzyżowanie i zmartwychwstanie, sąd ostateczny i postaci świętych. Kościół szpitalny w Sierpcu jest jednym z trzech zachowanych na Mazowszu, poza Łowiczem i Rawą Mazowiecką.