Galeria Władysława Hasiora w Zakopanem

Niepozorny drewniany budynek, w którym niegdyś znajdowała się tzw. leżakownia dla chorych, dziś kryje tajemnicze instalacje artysty. Galeria jednego z najbardziej znanych podhalańskich twórców, Władysława Hasiora to miejsce, na które nikt ze zwiedzających nie pozostanie obojętny.

Przekraczając próg dwupiętrowego domu, który w okresie międzywojennym służył kuracjuszom sanatorium przeciwgruźliczego, wkraczamy do świata absurdu, magii, często potwornej w swym wyrazie ekspresji. Chóralna, wprawiająca w odrętwienie i trans muzyka, stanowiąca tło dla eksponatów, podkreśla sugestywne metafory zaklęte w każdej z instalacji. Żaden ze zwiedzających nie przejdzie obojętnie. Sztuka Władysława Hasiora pozostanie w pamięci przez długi czas i wywoła burzę skrajnych emocji. Jedni będą zachwyceni symbolicznością i pomysłowością, połączeniem turpistycznych i groteskowych wizji, inni – ci bardziej wrażliwi i ci, których wyobraźnia pokieruje nieco za daleko – nie będą mieli odwagi spojrzeć obojętnie na instalacje. Dotykają one niemalże wszystkich emocji: zaskoczenia po strach, a nawet obrzydzenie. Są tak silne w swym wyrazie, że nie można im odmówić oryginalności i trzeba je zobaczyć na własne oczy.

Autorska Galeria Władysława Hasiora

Galeria autorska Władysława Hasiora jest jedną z filii Muzeum Tatrzańskiego imienia dr. Tytusa Chałubińskiego. Artysta zaadaptował dawną dwukondygnacyjną leżakownię sanatorium „Warszawianka” na własne potrzeby w 1984 roku, kiedy to stworzył on w tym miejscu nie tylko galerię i pracownię, ale również wydzielił część mieszkalną. Cały swój prawie dwudziestoletni artystyczny dorobek, który niegdyś zgromadzony był w szopie przy willi „Borek” znalazł swoje miejsce. Na terenie tym zaczęła działać również „świetlica powiatowa”, w której Hasior organizował liczne wystawy, spotkania z publicznością, koncerty oraz prelekcje. 

Kim był artysta o tak oryginalnym spojrzeniu na sztukę i w jaki sposób tworzył swoje dzieła? Władysław Hasior urodził się w 1928 roku w Nowym Sączu. Już lata młodości twórcy były związane ze sztukami plastycznymi. W roku 1952 ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem i podjął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie . Sześć lat później, po uzyskaniu dyplomu, przez pewien czas był nauczycielem w swoim dawnym liceum. Następnie wyjechał do Paryża i znalazł swoje miejsce w pracowni Ossipa Zadkine’a. W latach 60. wystawiał już swoje własne prace w krajowych i zagranicznych galeriach. Przyczynił się również do rozwoju sztuki. Był organizatorem Marcowych Salonów Malarstwa, Lutowych Salonów Grafiki i Przeglądów Filmów o Sztuce w Zakopanem. Jego pomniki i rzeźby plenerowe wystawione sa nie tylko w Polsce, ale także poza granicami kraju, np. w Szwecji. Obecnie jego instalacje można oglądać w galeriach na całym świecie, m.in. w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Szczecinie, Poznaniu, Wrocławiu, Bydgoszczy, Zakopanem, Helsinkach, Paryżu, Oslo, Sztokholmie, Sao Paulo, Amsterdamie itd. Władysław Hasior zmarł w 1999 roku. Wszystkie swe dzieła zapisał Muzeum Tatrzańskiemu, dzięki czemu teraz możemy je nadal oglądać.

Galeria Władysława Hasiora znajduje się przy ulicy Jagiellońskiej 18 d w Zakopanem. W wielopoziomowym wnętrzu można podziwiać prowokacyjne i metaforyczne przedstawienia w postaci typowych dla tego artysty sztandarów oraz kompozycji przestrzennych, rzeźby, instalacje, jak również rysunek i malarstwo. Eksponaty należą do tzw. sztuki obiektu i najczęściej wykonane są z przedmiotów codziennego użytku, często znalezionych przez Hasiora rupieci, uznanych przez innych ludzi – oraz dawnych ich użytkowników – za niepotrzebne śmieci. Twórca używa np. elementów luster, starych zabawek i tkanin, aby przy pomocy sugestii, silnie wpłynąć na odczucia odbiorcy. Jednym z najbardziej znanych i wywołujących chyba najwięcej emocji eksponatów jest „Czarny krajobraz I – Dzieciom Zamojszczyzny”, instalacja wykonana ze starego wózka dziecięcego, który przypomina grób. Twórca wypełnił go ziemią i umieścił w niej zapalone świece oraz czarne krzyże. Kontrast – to najlepsze określenie dla twórczości Władysława Hasiora.