
Małopolskie przysmaki i specjały
Małopolskie sery
Czy stęskniliście się już za smakiem tradycyjnych małopolskich owczych serów? Wiosną owce wyruszają na zielone pastwiska, a ze świeżego mleka powstaje najsmaczniejszy nabiał… Z wypasem owiec ściśle powiązana jest kultura serowarstwa, a najbardziej znanym góralskim serem jest niewątpliwie oscypek – kruchy, wędzony ser owczy z charakterystycznym zdobieniem brzegów pochodzącym od rozszczepianej foremki, której zawdzięcza najpewniej nazwę. „Młodszą siostrą” oscypka bywa nazywana redykołka, tworzona z resztek z wyrobu oscypka, tradycyjnie wręczana jako upominek podczas redyku. Inne popularne małopolskie sery to delikatny, soczysty bundz (bunc lub ser klagany), o łagodnym i delikatnym smaku, czy wędzone korboce (korbacze) – znakomita zakąska na wieczorne spotkania lub górskie wędrówki czy podhalańska i sądecka bryndza – miękki, podpuszczkowy ser znany w całych Karpatach od Rumunii po Czechy.
Małopolskie pieczywo
Kulinarne tradycje dawnej stolicy Polski – Krakowa – wyraża najlepiej pieczywo. To oczywiście przede wszystkim obwarzanki – charakterystyczne pierścienie posypane makiem, sezamem, solą lub mieszanką ziaren, sprzedawane jako codzienna przekąska, razem z chrupiącymi precelkami. Z Kazimierza, dawnej dzielnicy żydowskiej, wywodzą się bajgle – owalne bułki z dziurą w środku, które dzięki emigrantom ze stolicy Małopolski stały się również jednym z symboli Nowego Jorku. Znakomitym przykładem odradzania się tradycji kulinarnych jest chleb prądnicki – potężne, ważące aż do 14 kilogramów bochenki wypiekane zgodnie recepturą sięgającą XIV wieku, pieczywo niemal zapomniane w okresie PRL i przywrócone na stoły w ostatnich latach. Pozostałością po czasach austro-węgierskich jest z kolei pischinger – tradycyjny galicyjski torcik z wafli (w Krakowie andrutów) przekładanych masą czekoladowo-orzechową.

Małopolskie wędliny
Wyprawę po regionie otwierają podkrakowskie miejscowości wyspecjalizowane w produkcji wędlin, takie jak Liszki, Podstolice czy położony nieco dalej Rajbrot. Znana w całej Polsce kiełbasa lisiecka – tradycyjna wędzona kiełbasa wieprzowa, wytwarzana w gminach Liszki i Czernichów, dołączona do systemu ochrony regionalnych produktów rolnych w Unii Europejskiej. Grubo rozdrobniona, pieczona i suszona kiełbasa krakowska sucha czy szołdra z Rajbrotu (wieprzowa szynka wędzona dymem bukowo-olchowym) to tylko wybrane przykłady mięsnych specjałów regionu. Pieczywo w Małopolsce to oczywiście nie tylko specjalność krakowska: warto spróbować drożdżowych kołaczy z serem z Jodłownika, posypanych kruszonką kołaczy jurajskich – pierwotnie ciasta weselnego czy podłużną pszenną bułeczkę – kukiełkę lisiecką.
Małopolskie wypieki
„(…) A tam była cukiernia. Po maturze chodziliśmy na kremówki. Że myśmy to wszystko wytrzymali, te kremówki po maturze” – mówił 16 czerwca 1999 roku – Jan Paweł II na rynku w Wadowicach. Stąd na kremówkę, czyli ciasto francuskie przełożone budyniowym kremem i posypane obficie cukrem pudrem wzięło się określenie „kremówka papieska” lub „kremówka wadowicka”, używane zwłaszcza przez cukierników w Wadowicach.

Małopolskie ryby
Małopolskę łączy z morzem co najwyżej Morskie Oko, ale myli się ten, kto pomyśli, że to region ubogi w ryby. Znakomite pstrągi z górskich potoków oferuje prawie każda podhalańska karczma, ale na wyżyny umiejętności grillowania lub wędzenia ryb wznieśli się opiekuni przywróconych niedawno do użytku stawów w dolinie Prądnika, z którego pochodzi Pstrąg Ojcowski – jedna z wizytówek tej malowniczej podkrakowskiej miejscowości. Siedem gęsto pokrytych stawami gmin w dolinie górnej Wisły pod Oświęcimiem tworzy z kolei Dolinę Karpia – krajowe zagłębie ryby znanej z wigilijnych stołów. Karp Zatorski to jeden z sześciu małopolskich produktów o Chronionej Nazwie Pochodzenia. W ostatnim tygodniu czerwca, mieszkańcy Gminy Zator, podkreślając kilkusetletnie tradycje hodowli karpia, hucznie obchodzą każdego roku Święto Karpia, na które przyjeżdża coraz więcej gości, zwabionych zapachem wędzonej i smażonej ryby oraz niepowtarzalną atmosferą zabawy na Zatorskim rynku.

Małopolskie owoce
Górzyste okolice Nowego Sącza i Limanowej stanowią – poza mazowieckim Grójcem – polskie centrum sadownictwa. Nasłonecznione stoki nad Dunajcem, pod Tymbarkiem i Raciechowicami słyną przede wszystkim ze znakomitych jabłek, w tym certyfikowanych jabłek łąckich i soczystych śliwek węgierek, lekko słodkie, z wyczuwalnym posmakiem i aromatem wędzenia – suski sechlońskie, czyli suszona śliwki niespotykane w żadnym innym regionie Polski. Ich nazwa wywodzi się z miejscowej gwary. „Suska” oznacza suszkę, czyli podsuszoną i podwędzoną śliwkę, „sechlońska” pochodzi od nazwy miejscowości Sechna. Z małopolskich śliwek wyrabiana jest wytrawna śliwowica – wysokoprocentowy, wytrawny trunek spotykany w całej Europie Środkowo-Wschodniej, którego głównym miejscem produkcji w Polsce jest Łącko. Inną interesującą małopolską nalewką jest jarzębiak, tworzony z owoców jarzębiny w Izdebniku i Lanckoronie.

Małopolskie warzywa
Na północnym krańcu Małopolski znajduje się Charsznica – wieś znana ze sztuki kiszenia warzyw. Powszechny niegdyś sposób konserwacji żywności na długą i mroźną zimę stał się jednym ze znaków rozpoznawczych polskiej kuchni. Zdrowa, bogata w witaminę C, magnez, potas i żelazo, kiszona w beczkach kapusta z Charsznicy doczekała się jedynego na świecie Muzeum Kapuścianego. Jedną z najulubieńszych potraw staropolskiej kuchni sporządzanej na bazie kiszonej kapusty jest bigos – sycące danie jednogarnkowe z dodatkiem różnego rodzaju mięs, grzybów i przypraw.
Małopolskie miody
Smak prawdziwego miodu z terenów dzisiejszej Polski cenili już we wczesnym średniowieczu Arabowie, wysyłając nad Wisłę liczne karawany kupieckie. We współczesnej Małopolsce szczególnie żywe są tradycje bartnicze w Harbutowicach, w Beskidzie Wyspowym i na Sądecczyźnie. Ikoną małopolskiego pszczelarstwa jest wymagający w produkcji miód spadziowy, pozyskiwany ze spadzi – soku drzew zjadanego i przetwarzanego przez drobne owady żerujące na roślinach.

Szczególnie polecamy miody pozyskiwane w małych pasiekach na Sądecczyźnie, które można kupić na stronie internetowej https://beeherbs.pl/miody/. Bardzo smaczne i zdrowe produkty!
Małopolski Szlak Winny
Po rzemieślnicze piwo prosto z kadzi najlepiej wybrać się do Szczyrzyca, w którym przy tamtejszym klasztorze cystersów działa niewielki browar, a zmierzając w Beskid Niski warto przystanąć przed Grybowem, gdzie w zabytkowym, pamiętającym jeszcze czasy Galicji obiekcie działa browar Pilsvar z firmowym sklepem, a w nim złocistym trunkiem prosto z nalewaka i kilkunastoma wariantami piw butelkowych. Dynamicznie rozwijające się w północnej i środkowo-wschodniej części regionu winiarstwo można poznać dzięki Małopolskiemu Szlakowi Winnemu. Szlak obejmuje aż 50 miejsc, które można co roku można odwiedzać m.in. podczas Dni Otwartych Winnic. Wina regionu prezentowane są w ramach plenerowych targów Enoexpo w Krakowie oraz na Tarnowskich Dionizjach.
Wszystkie pola:
array(19) { ["is_home_page_title"]=> bool(true) ["watermark"]=> string(16) "Pieczatka Veturo" ["author"]=> string(8) "opr.red." ["use_video"]=> bool(false) ["video"]=> string(0) "" ["show_map"]=> bool(false) ["latlng"]=> bool(false) ["highlight_search"]=> bool(false) ["country"]=> string(0) "" ["interesting_places"]=> string(0) "" ["meta_title"]=> string(0) "" ["meta_key"]=> string(0) "" ["meta_desc"]=> string(0) "" ["key_words"]=> string(0) "" ["is_news"]=> bool(false) ["is_outwear"]=> bool(false) ["is_sprzet"]=> bool(false) ["is_poradnik"]=> bool(false) ["home-visible"]=> bool(false) }key_words:
meta_title:
meta_keys:
meta_desc:
watermark: Pieczatka Veturo
interesting_places:
author: opr.red.
latlng:
highlight_search:
is_news:
is_home_page_title: 1
is_poradnik:
is_sprzet:
is_outwear:
use_video:
video:
show_map:
Pola do umieszczenia w nagłówku
meta_title:
meta_keys:
meta_desc:
Pola do umieszczenia w treści
watermark: Pieczatka Veturo
watermark: Pieczatka Veturo
author: opr.red.
meta_desc: